هنرهای بصری چیست؟ زبانی بی‌کلام

هنر در معنای عام به هرگونه فعالیتی اشاره دارد که هم خودانگیخته و هم مهار شده باشد. بنابراین هنر از فرایندهای طبیعی متمایز است. در این معنا تمامی ساخته‌های مبتنی بر قوه خلاقه بشری در زمره‌ی «هنر» به شمار می‌آیند. در این نوشته به این سوال پاسخ خواهیم داد: هنرهای بصری چیست؟

بشر همواره برای بیان ایده‌ها آرزوها و آرمان‌های ذهنی خویش زبان‌های مختلفی را به کار گرفته است. هنرهای بصری یکی از زنده‌ترین و گویاترین این زبان‌هاست. حتما اصطلاحات هنرهای بصری، هنرهای تجسمی و هنرهای دیداری را شنیده‌اید.

در کل معنای هر سه‌ی این اصطلاحات یکی است. به آن گروه از هنرهای مبتنی بر طرح که حس بینایی را مخاطب قرار می‌دهند، اطلاق می‌شود. هنرهای بصری مشتمل بر نقاشی، طراحی، پیکره‌سازی، گرافیک، معماری، طراحی صنعتی و برخی از انواع عکاسی خبری هستند. در کل اصطلاح هنر در معنای مشخص به فعالیت‌هایی چون نقاشی، مجسمه‌سازی، طراحی، گرافیک، معماری، موسیقی، شعر، تئاتر و سینما اطلاق می‌شود.

سابقه هنرهای بصری چیست

زمانی که بشر هنوز موفق به اختراع خط نشده بود، تنها وسیله بیان مفاهیم ذهنی او خط تصویری بود. تصویرهایی که بشر برای ابراز عقاید و اندیشه‌های خود بر صخره‌ها و دیواره غارهای محل زندگی خود حک کرده است، نمادهایی هستند که با کشف معانی آنها به راز زندگی بشر اولیه و چگونگی ارتباطشان با یکدیگر پی می‌بریم.

هنرهای تجسمی یکی از مهمترین زبان‌های بی کلام است که از طریق آن بیشترین و گسترده‌ترین مفاهیم توسط افراد جوامع مختلف انسانی از نژادها و ملیت‌های کوناگون دریافت می‌گردد. مفاهیمی که از طریق هنرهای تجسمی  قابل درک و دریافت می باشند، توسط عناصر بصری مانند خط، نقطه، سطح، شکل، رنگ، بافت و غیره ابراز می‌گردند.

هنرمند با انتخاب بعضی از عناصر بصری و آرایش آنها به گونه‌ای زیبا و با بهره‌گیری از مواد و مصالح و ابزار کار، اثری می‌آفریند. از این طریق مفاهیم ذهنی و عواطف و احساسات خویش را در رابطه با جهان پیرامون خود، به دیگران انتقال می دهد. این اصلی است که در کلیه فعالیت‌های خلاقه هنرهای بصری اعمال می گردد. نقاشان، مجسمه سازان، معماران، گرافیست‌ها و دیگر هنرمندان هنرهای تجسمی، هر یک بنا به اقتضای مواد و مصالح مصرفی خود، بعضی از عناصر بصری را در ترکیبی خوشایند و روابطی زیبا در قالب یک اثر هنری عرضه می‌کنند.